Hé, jij, zzp’er! Herken jij de fabels uit dit artikel? Deel het dan met iedereen die jou zo’n fabel onder je neus schoof. Weten ze tenminste hoe het écht zit!
Wat ik al niet te horen kreeg toen ik fulltime voor mezelf wilde werken… Ik kreeg veel positieve reacties, maar ook genoeg vragen. ‘Is het niet eenzaam? Je hebt zeker een rijke partner?’ En waar sommigen jaloers waren, dachten anderen vooral na over mogelijke nadelen: ‘Nu heb je nooit meer zekerheid!’ Tijd om af te rekenen met die fabels!
1. Het is eenzaam
Als zelfstandig ondernemer ben ik soms mensenmoe. Waarom? Ik spreek er meer dan ooit. Niet mijn vaste collega’s, dat klopt, maar wel de vaste gezichten op de netwerkborrels, de opdrachtgevers op Skype of tijdens een werkoverleg, en soms ben ik uren aan het brainstormen met andere zzp’ers die ook leuke ideeën hebben. Je komt bijna tijd tekort voor je eigen werk!
2. Het is zwaarder dan werken in loondienst
Oké, dit is niet per se een fabel – althans, niet voor iedereen. Zowel als zzp’er als bij een functie in loondienst loop je tegen bepaalde nadelen aan. Daarbij verschilt per persoon wat als ‘zwaar’ wordt ervaren. Waar de één fluitend elke ochtend op vaste tijden naar kantoor gaat, moet de ander er niet aan denken zo ‘geleefd’ te worden. Iedereen is anders (gelukkig maar), en als zzp’er heb je weer bepaalde vrijheden die je in loondienst niet zou hebben (zoals jezelf een middag vrij geven, zomaar, omdat het mooi weer is, of midden op de dag een rondje gaan hardlopen en ‘s avonds je werk afmaken). Kortom: alles heeft zijn voor- en nadelen.
3. Alle voordelen van een baan in loondienst vallen weg
Geen pensioensregeling, geen arbeidsongeschiktheidsverzekering, niet uitbetaald krijgen als je ziek bent… toegegeven, dit zijn dingen die je nu zelf moet regelen. Dat zit bij je uurtarief of bij je projectprijs in. Ditzelfde geldt voor vakantiegeld. De manier waarop je het geld krijgt is anders en je moet het inderdaad zelf doen, maar dat betekent niet dat er alleen maar nadelen zijn. Voor zzp’ers zijn er verschillende regelingen – voor alles van pensioen tot opbouw van vakantiegeld. En eh… een partner hebben die je ondersteunt is natuurlijk fijn, maar in principe haal je als zzp’er (in elk geval uiteindelijk) hetzelfde maand- of jaarbedrag binnen als in loondienst. Het liefst zelfs méér!
4. Je hebt nooit meer zekerheid
Om deze fabel te ontmantelen moeten we eerst één ding duidelijk stellen: een baan in loondienst geeft ook geen zekerheid. Daarbij kun je als zzp’er jarenlang aan dezelfde projecten werken, voor dezelfde opdrachtgever. Ook zijn er contracten af te sluiten voor zzp’ers; overeenkomsten waarbij je (minimaal) tot een bepaalde datum samenwerkt (en dus verzekerd bent van werk en inkomsten).
5. Als gedwongen zzp’er ben je mislukt in loondienst
Helaas zijn er mensen – zelfs zzp’ers! – die zo denken. Ik heb zelf beide kanten gekend. Zo was ik in 2009 een maand lang gedwongen zzp’er, tot ik een baan in loondienst kreeg. Dit vond ik spannend en leuk, maar ik was alsnog op zoek naar een baan in loondienst. Dat paste op dat moment beter bij mij.
Ik vond mijn droombaan en heb deze in 2014 met veel moeite opgezegd om vrijwillig zzp’er te worden. Daar was ik aan toe. Mocht ik in 2009 alsnog gedwongen zzp’er zijn geweest en zou ik dat al die tijd zijn geweest, dan was ik zeker niet mislukt. Sterker nog: als jij uit pure noodzaak zzp’er bent, dan mag je daar trots op zijn. Niet iedereen kan rondkomen van een eigen bedrijf. Je doet het toch maar even. Dat je intussen graag in loondienst zou willen werken, heeft niets te maken met waar je toe in staat bent. Sterker nog: als werkgever zou ik eerder jou in dienst nemen dan iemand met een groot gat in zijn of haar cv.
6. Je moet extrovert zijn als zzp’er, anders red je het niet
Er zit een kern van waarheid in dit fabeltje, maar hij is toch niet helemaal waar. Waarom niet? Je zou verwachten dat je als zzp’er met jezelf moet leuren. Netwerkborrel hier, netwerkbijeenkomst daar… maar je hebt tegenwoordig zoveel meer opties! Sociale media lenen zich uitstekend voor reclamecampagnes, via je bestaande netwerk kun je vaak al de eerste opdrachten krijgen… natuurlijk loont het om op anderen af te stappen, maar je bent zeker niet reddeloos verloren als introvert. Tegenwoordig kan iedereen een e-mail typen en op een opdracht reageren!
7. Je bent geen echte ondernemer
Integendeel! Je eigen bedrijf, je eigen administratie, je eigen projecten zoeken… jij bent zeker weten een ondernemer!
8. Als zzp’er heb je geen doorgroeimogelijkheden
Niet waar! Als je echt veel werk hebt, kun je twee dingen doen: meer ‘nee’ verkopen of werk uitbesteden. Dan ga je van zzp’er naar zmp’er (zelfstandige met personeel), of, zoals we dat ook wel noemen: werkgever. Je bedrijf kan zeker groeien, en jij ook.
9. Je kunt altijd je eigen uren bepalen
Dat zou leuk zijn, en het is in principe waar, maar hangt af van je opdrachtgevers én de werkzaamheden. Als zzp’er moet je inspelen op wat je klant wil. Wil de klant dat je van 9 tot 5 aanwezig bent op kantoor, tja… dan moet je ‘nee’ zeggen als je dat niet wilt (of onderhandelen), of je moet het gewoon doen (als je de opdracht graag wilt).
10. Je hebt overdag alle tijd voor leuke dingen
Zó relaxed, thuis aan het werk zijn. Je draait nog even een wasje, brengt de kinderen naar school, pauzeert met mooi weer uitgebreid op je balkon of in je tuin… en die boodschappen doe je gewoon tussendoor. Makkie! Toch? Het klopt dat je (zie punt 9) vaak je eigen tijd indeelt, maar net als met een baan in loondienst heb je die tijd hard nodig om je werk af te krijgen. Soms werk je zelfs over…
Bonusfabel: zzp is een afkorting, dus is het ZZP’er
Goed om te weten: je schrijft zzp en zzp’er, met kleine letters dus. Zie hier de uitleg via Onze Taal.
Wat voor fabel(s) hoor jij wel eens over werken als zelfstandige?